Dróżki Matki Boskiej

Chociaż pierwsza stacja Drogi Krzyżowej nazywa się „W pokoju Ostatniej Wieczerzy”, obchodzenie Kalwarii zwykle zaczynamy przy kaplicy „Matki Boskiej Bolesnej”. Kult Matki Boskiej był bardzo ważny dla wielu XVII-wiecznych kalwarii, gdyż zgodnie z tradycją apokryficzną Matka Boska jako pierwsza obeszła stacje Drogi Krzyżowej. Nierzadko w kalwariach budowano stacje „Matki Boskiej Bolesnej”, zwykle ustawiane w kierunku przeciwnym niż prowadziła główna trasa.

Tradycja ta została zachowana również w przypadku Kalwarii Wileńskiej: dróżki Matki Boskiej obejmują 12 stacji, które prowadzą od „Grobu Jezusa” i, idąc w kierunku przeciwnym od Drogi Krzyżowej, prowadzą do stacji „W pokoju Ostatniej Wieczerzy”. W przewodniku wydanym w 1826 r. wspomina się również o składającej się z 4 stacji Drodze Pogrzebu Najświętszej Marii Panny, która zaczynała się od „Domku Jej śmierci” (chodzi o dzisiejszą kaplicę Matki Boskiej Bolesnej) i prowadziła przez „Bramę Wodną” i most aż do kaplicy jej pogrzebania. Dróżki te obchodzono w intencji szczęśliwej śmierci oraz wybawienia dusz czyśćcowych.

Kult Matki Boskiej Bolesnej w Kalwarii Wileńskiej nie rozwinął się tak bardzo, jak, na przykład, w Kalwarii Żmudzkiej czy w wielu kalwariach w Polsce. Tu cała uwaga jest skupiona na Ukrzyżowanym i na Świętym Krzyżu. Takie celowe ukierunkowanie, widoczne w doskonale przemyślanym umiejscowieniu względem siebie wszystkich budowli oraz wykorzystaniu uroków krajobrazu – to cecha wyróżniająca Kalwarię Wileńską.